Người ta chia hiếm muộn và vô sinh thành nguyên phát và thứ phát. Vô sinh nguyên phát là chưa có thai sau một năm cuộc sống vợ chồng. Còn vô sinh thứ phát là chưa có thai trở lại sau một lần thụ thai trước đó.
Ở nữ, vô sinh có thể do rối loạn hormone, kinh nguyệt, phóng noãn, buồng trứng đa nang, tắc ống dẫn trứng… Ở nam có thể do không có tinh trùng, khiếm khuyết teo tinh hoàn.
Trong y học cổ truyền xem việc không thụ thai có rất nhiều nguyên nhân, đúc kết lại là do dị tật bẩm sinh tiên thiên và gây bệnh ra ở hậu thiên. Y học cổ truyền cho rằng, phụ nữ không có con là do kinh nguyệt không đều vì thất tình tổn thất ở bên trong, lục tà quấy nhiễu ở bên ngoài hoặc khí huyết không điều hòa, âm dương thiên thắng mà sinh ra; ngoài ra còn do tử cung lạnh cũng dẫn đến vô sinh. Nói tóm lại vô sinh ở nữ là do hàn, nhiệt, đàm, thấp, khí huyết gây ra. Vì vậy để chữa vô sinh ở nữ, phải tán hàn, thanh nhiệt, dưỡng khí, ích khí, thư can, giải uất hóa đàm.
Thỏ ty tử làvị thuốc dùng trong chữa hiếm muộn theo phương pháp cổ truyền – Ảnh: Khánh Vy
Một số bài thuốc: Với vô sinh nam, bài thuốc điều trị gồm có các vị: xà sàng tử, phúc bồn tử, thỏ ty tử, ba kích, nhục thung dung, khiếm thực (mỗi loại 10 gr), đương quy, đỗ trọng (mỗi loại 12 gr), dâm dương hoắc 20 gr, phụ tử 4 gr, quế chi 6 gr, kim anh tử 8 gr. Bài thuốc này có công dụng bổ thận, tráng dương, cố tinh, sinh tinh, tăng cường số lượng và chất lượng tinh trùng. Liệu trình dùng thường là 20 ngày.
Còn bài thuốc dùng cho nữ, gồm các vị: nữ trinh tử, đan bì, ngưu tất, cao a giao (mỗi thứ 10 gr), trạch tả, hoài sơn, thục địa (mỗi thứ 16 gr), bạch linh, bạch thược, đương quy, xuyên khung (mỗi loại 12 gr), ngải cứu 15 gr, hương phụ, ích mẫu, xích thược, hồng hoa, ngũ vị tử (mỗi loại 8 gr), đào nhân 6 gr. Bài thuốc có tác dụng bổ thận âm, tăng cường khí huyết, điều hòa kinh nguyệt, nội tiết, làm tăng độ dày niêm mạc tử cung, giúp nang noãn vượt trội, khắc phục đa nang buồng trứng, lạc nội mạc tử cung, dễ thụ thai. Liệu trình điều trị 20 ngày.
Cách sắc (nấu) các bài thuốc trên như sau: cho các vị thuốc vào nồi đất cùng 1,5 lít nước, nấu đến sôi thì hạ nhỏ lửa cho sôi riu riu trong 60 phút thì ngưng. Lấy nước sau nấu này ra chia làm 3 lần dùng trong ngày sau bữa ăn 30 phút. Có thể tận dụng bằng cách cho tiếp 0,5 lít nước vào xác thuốc vừa nấu trên, nấu sôi 15 phút thì ngưng. Dùng nước này thay cho một lần uống nước trong ngày.
Ngoài việc dùng thuốc, nên hỗ trợ thêm bằng các loại thực phẩm có tác dụng tăng cường chức năng sinh sản. Nam nên ăn thịt bò, thịt dê, tinh hoàn gà trống, pín bò, đuôi bò, tôm biển, lá hẹ, hải sâm… Nữ nên ăn gà ác, trứng vịt lộn, cua bể, bầu dục heo…
|
Việc sử dụng các bài thuốc trong trường hợp này cần thích hợp cho từng cá nhân cụ thể, ở một điều kiện sống và làm việc, tình trạng bệnh lý, cơ địa, hoàn cảnh địa lý cụ thể. Vì thế, trong đông y đôi khi cùng một bệnh, cùng loại thuốc lại khác nhau (đồng bệnh dị trị). Vì vậy cần trao đổi, có sự hướng dẫn của người có chuyên môn, kinh nghiệm về lĩnh vực này để đạt được kết quả cao. |
Theo Lương y Vũ Quốc Trung (TNO)